Visceraal vet: zo kom je er van af!

Visceraal vet heeft een slechte naam: het is het vet dat rond je organen zit en kan het risico op diabetes of een beroerte vergroten. Toch heeft dit vet ook nut. Het beschermt onze organen tegen klappen en stoten. Het wordt echter gevaarlijk als je er teveel van hebt en het nadeel is dat het niet altijd zichtbaar is. Ook als je slank bent en een gezond gewicht hebt, kun je er last van hebben. Daarom vertellen we je in dit artikel alles dat je zou moeten weten over visceraal vet.

Visceraal vet: wat is het en waar zit het?

Er zijn twee soorten buikvet:

1. onderhuids vet: dat tussen je buikspieren en je huid zit
2. visceraal vet: dat zich onder je buikspieren bevindt

Visceraal vet zit in de buikholte, om je organen heen, vooral rondom de lever, de maag en de darmen. Het kan zich ook ophopen in de aderen. Onderhuids buikvet is zichtbaar als een zachte laag, die je met je vingers kunt vastgrijpen. Dit kan bij visceraal buikvet niet. Dat zit dieper in de buikholte. Heb je teveel van dit buikvet, dan zal het de buikwand naar buiten duwen.

Omdat het vet onder de spieren zit, voelt de buik in tegenstelling tot wat bij onderhuids buikvet het geval is, juist hard aan. Dit komt het meeste voor bij mannen. Deze bolle, opgeblazen buik noemen we vaak een bierbuik, ook al wordt het niet alleen veroorzaakt door teveel bier. Het verschil tussen deze twee soorten vet is verder ook de locatie. Onderhuids vet kan behalve in de buik, ook op je bovenbenen, billen en bovenarmen voorkomen.

Visceraal vet zit echt alleen in de buikholte. Onderhuids buikvet is niet zo mooi om te zien, maar is lang niet zo gevaarlijk als visceraal vet. Dus ook al zie je dit vet niet direct zitten, het is helaas wel een sluipend probleem, dat je beter eerder dan later zou moeten aanpakken. Het wordt namelijk ook wel actief vet genoemd. Het kan actief bijdragen aan ernstige gezondheidsproblemen.

De oorzaken van een teveel aan visceraal vet

Waarom slaat het lichaam eigenlijk dit ongezonde vet op? Er wordt veel onderzoek naar gedaan, maar er zijn waarschijnlijk meerdere redenen. De simpelste is dat de meeste mensen gewoon teveel calorieën eten. Wanneer je meer calorieën eet dan je verbruikt dan wordt dit teveel opgeslagen als vet. Ook roken, gebruik van alcohol en een gebrek aan beweging, spelen een rol bij het vormen van visceraal buikvet. Een andere factor die waarschijnlijk belangrijk is, is stress. Uit recent onderzoek blijkt dat het lichaam onder invloed van stress meer cortisol aanmaakt en dat dit hormoon het lichaam kan aanzetten tot een verhoogde opslag van visceraal vet.

Wat kan visceraal vet voor kwaad?

Dit soort vet kan helaas op verschillende manieren gevaarlijk zijn voor je gezondheid:

1. het vet zit om de organen heen. Als je teveel van dit vet hebt, gaat het tegen je organen drukken, zoals je lever, de nieren of de maag. Alles komt in het nauw te zitten en de organen zullen problemen krijgen hun werk goed te doen.
2. het kan de insuline resistentie verhogen. Het is nog niet precies duidelijk hoe dit in zijn werk gaat. Onderzoeken lijken erop te wijzen dat dit verborgen vet een eiwit afscheidt dat je insuline resistentie verhoogt. Dit vet kan tevens klachten veroorzaken, doordat het allerlei stoffen aanmaakt die je organen belasten. Het vet maakt zelf hormonen aan, die een negatieve impact hebben op de vetverbranding. Ze kunnen er zelfs voor zorgen dat je lichaam nog meer vet gaat opslaan.
3. Visceraal vet produceert bovendien ook nog ontstekingsstoffen. Hierdoor kan het vet langdurige laaggradige ontstekingen veroorzaken en daarmee het risico op chronische ziektes vergroten. Op die manier kan het bijvoorbeeld de achterliggende oorzaak zijn van hartaandoeningen. Deze chronische ontstekingen kunnen plak veroorzaken in aderen, dat weer de kans op hartklachten kan vergroten.

Wetenschappers denken dat ook de nabijheid van de poortader een reden is dat visceraal vet zo schadelijk is. De poortader vervoert bloed van de ingewanden, de alvleesklier en de milt naar de lever. Het viscerale vet dat om de organen heen ligt, laat echter allerlei stoffen vrij, zoals ontstekingsmarkers en vrije vetzuren. Deze komen via de poortader in de lever terecht. Dit kan ervoor zorgen dat er zich vetten opstapelen in de lever, wat op zijn beurt weer een oorzaak kan zijn van insuline resistentie in de lever en diabetes type 2.

Visceraal vet heeft grote negatieve gevolgen voor de gezondheid

Het is dus wel duidelijk dat visceraal vet een grote negatieve impact op de gezondheid kan hebben. Heb je veel last van dit soort vet, dan heb je een grotere kans op onderstaande aandoeningen:

• Borstkanker
• Darmkanker
• Hartaanval
• Diabetes
• Beroerte
• Alzheimer’s
• Hoge bloeddruk (meet je met een bloeddrukmeter)

Hoe kom je erachter of je visceraal vet hebt?

Omdat dit vet onder de buikspieren verstopt zit, kun je niet met zekerheid zeggen of, en hoeveel, van dit vet je hebt. De enige manier om dit zichtbaar te maken is via een CT of MRI scan. Maar hier zit nogal een kostenplaatje aan. De meeste mensen zullen dus bij hun huisarts moeten langsgaan. Deze zal door vragen te stellen over levensstijl en voedingspatroon erachter kunnen komen of ze een grote kans op visceraal vet hebben. Volgens Harvard Health is gemiddeld 10% van je totale lichaamsvet, visceraal vet. Er zijn 3 andere manieren om te bepalen of je visceraal vet hebt:

1. De buikomtrek meten

Een andere manier om de aanwezigheid van dit soort vet vast te stellen is via het meten van je buikomtrek. Dit kan door de huisarts gedaan worden, maar je kunt dit ook zelf eenvoudig doen met een centimeter.  Als vrouw zou je een buikomtrek van 80 cm of minder moeten hebben. Is deze meer dan 88 cm, dan heb je een grotere kans op gezondheidsproblemen door visceraal vet. Voor mannen zou de omvang onder de 94 cm moeten zijn. Is deze groter dan 102 cm, dan heb je waarschijnlijk teveel ook teveel van dit soort vet. Meer informatie over het meten van je buikomtrek kun je hier vinden.

2. Je lichaamsvorm

Je lichaamsvorm is bovendien ook iets waar je aan kunt zien, of je een grotere kans hebt op dit verborgen vet. Het kan zijn dat je meer vet hebt dat opgeslagen zit in je heupen en bovenbenen. Je lichaam heeft dan een beetje de vorm van een peer. Vet rond de heupen is een minder actieve vorm van vet en daardoor minder schadelijk. Wie last heeft van visceraal vet slaat dit op rondom de buik. Het lichaam heeft in dat geval de vorm van een appel. Op die manier kun je dus ook al wat aflezen aan de vorm van je lichaam.

3. Een bodyscan

Kies je voor een professionele body scan, waarbij het percentage lichaamsvet gemeten kan worden, dan krijg je een uitslag met een waarde tussen de 1 en de 59. Als het getal onder de 13 is, dan ben je gezond. Maar is het 13 of hoger dan is je percentage visceraal vet te hoog en zou je het beste wat aanpassingen kunnen maken in je dieet en leefstijl. In het volgende hoofdstuk lees je hoe je dat kunt aanpakken.

Hoe kom je van dit vet af?

Een teveel aan visceraal vet kun je op een aantal manieren aanpakken:

1. minder en gezonder eten
2. stoppen met roken en alcohol
3. meer bewegen
4. verminder stress en zorg voor een goede nachtrust

Minder en gezonder eten

Je kunt vet verliezen met een negatieve energiebalans. Bij een negatieve energiebalans krijgt je lichaam minder energie (calorieën) binnen dan het verbrandt. Je lichaam begint dan het lichaamsvet te gebruiken als energiebron. Dus als je (visceraal) vet wilt verliezen zal je moeten zorgen voor een negatieve energiebalans. Je kunt een gezond dieet volgen om op een gezonde manier vet te verliezen.

Meer vezels eten

Ook het eten van vezelrijke voeding kan bijdragen aan het verminderen van visceraal vet. Het eten van vezelrijke voeding maakt het gemakkelijker om af te vallen. Dit komt omdat je na het eten van producten die vezelrijk zijn, je verzadigd voelt.Vezels nemen namelijk veel vocht op en vullen daardoor de maag en darmen goed op. Omdat vezels niet verteerd kunnen worden, hebben ze een vertragende werking op de vertering. Op deze manier helpen vezels je om minder te eten en kunnen ze dus behulpzaam zijn als je wilt afvallen.

Kies eiwitrijke voeding

Er zijn drie redenen waarom het eten van eiwitrijke producten kan helpen in de strijd tegen visceraal vet.

1. Eiwitten verzadigen goed: doordat het langer duurt voor ze verteerd zijn, blijf je na het eten een lekker gevuld gevoel houden. Hierdoor zul je tussen maaltijden door niet naar een ongezonde snack grijpen.
2. Ze stimuleren de vetverbranding: Het kost het lichaam meer energie om eiwitten te verbranden, en dat zorgt voor een snellere stofwisseling.
3. Minder honger: Eiwitten stimuleren de aanmaak van een hormoon dat de eetlust afremt. Tegelijkertijd wordt de productie van het hormoon dat honger veroorzaakt (ghreline) onderdrukt.

Stop met roken en pas op met alcohol

Zowel alcohol als roken wordt gelinkt aan een hogere hoeveelheid visceraal vet. Stop daarom met roken en beperk je alcoholgebruik tot een paar consumpties per week. Wanneer je echt actief het visceraal vet probeert te verlagen kun je beter (tijdelijk) helemaal stoppen met alcohol.

Meer bewegen tegen visceraal vet

Om vet kwijt te raken is het belangrijk om elke dag wat aan beweging te doen. Je hoeft niet elke dag te sporten, maar probeer dit wel twee tot drie keer per week te doen. Vooral cardiotraining is zinvol, maar ook krachttraining heeft op den duur voordelen als je vet wil kwijtraken.

Cardiosporten die je bijvoorbeeld kunt doen zijn:

• Fietsen
• Hardlopen
• Zwemmen
• HIIT training

Krachttraining heeft op de langere termijn ook voordelen. Je spieren hebben veel energie nodig. Hoe meer je er hebt, hoe meer calorieën je op een dag zult verbranden, zelfs wanneer je in rust bent. Daarom is het dus handig om, naast conditietraining, ook je spieren te versterken.

Verminder stress en zorg voor een goede nachtrust

Zoals gezegd heeft stress ook veel invloed op de kans dat je last krijgt van visceraal vet. Daarom kan het nodig zijn ook wat veranderingen aan te brengen in je levensstijl. Als je veel last van stress hebt, is het nu misschien de tijd om daar eens wat aan te doen. Stress helemaal vermijden lukt vaak niet, maar je kunt wel kijken of je er anders mee kunt omgaan.

Volg een cursus mindfulness of begin met mediteren of yoga. Deze technieken kunnen je helpen anders naar je gedachten, (angst)gevoelens en stressoren te kijken. Zorg eveneens voor een gezond slaapritme. Een goede nachtrust geeft je meer energie, waardoor je beter met stress kunt omgaan.